Nowy cenny dar dla Izby Pamięci Cukrownictwa

Izba Pamięci Cukrownictwa Krajowej Grupy Spożywczej S.A. w Częstocicach wzbogaciła się o wyjątkowy zbiór pamiątek związanych z historią polskiego przemysłu cukrowniczego. Dar przekazała Pani Krystyna N. Skjelfoss, mieszkająca od lat 70. XX wieku w Szwecji, wnuczka Władysława Sowińskiego – pracownika cukrowni Mała Wieś, działacza związkowego i ofiary niemieckich represji podczas II wojny światowej.

Władysław Sowiński, urodzony 15 sierpnia 1894 roku w Brześnicy, w 1932 roku pracował jako kasjer w cukrowni Mała Wieś, a w 1938 roku pełnił funkcję skarbnika i pomocnika buchaltera. Był również przewodniczącym Oddziału Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Cukrowniczego przy tej cukrowni. W 1940 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w obozie koncentracyjnym KL Dachau (nr obozowy 3965), a następnie przeniesiony do KL Mauthausen, gdzie poniósł śmierć. Jego nazwisko znajduje się w wykazie zamordowanych cukrowników opublikowanym w „Gazecie Cukrowniczej” nr 7–8 z 1946 roku.

W skład przekazanych zbiorów wchodzą cenne czasopisma branżowe – m.in. Miesięcznik Polskiego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Cukrowniczego w Rzeczypospolitej Polskiej z lat 1924–1925, Życie Cukrownicze (10 numerów z lat 1927–1936) oraz Życie Cukrownicze i Gorzelnicze – specjalne wydanie jubileuszowe z okazji XXX-lecia Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Cukrowniczego RP i Związku Zawodowego Techników i Pracowników Umysłowych Przemysłu Spirytusowego i Fermentacyjnego RP (Warszawa, 1936).

Drugą część daru stanowią unikalne fotografie:

• dwie z nich ukazują uczestników V Wszechpolskiego Zjazdu Pracowników Przemysłu Cukrowniczego, który odbył się w 1927 roku w Warszawie, w gmachu Stowarzyszenia Techników Polskich przy ul. Czackiego 3/5 (obecna siedziba NOT, miejsce spotkań Stowarzyszenia Techników Cukrowników),
• kolejne dwie przedstawiają uczestników X Zjazdu z 1933 roku,
• autorem wszystkich fotografii był Marian Fuks (1884–1935) – pionier polskiej fotografii prasowej, założyciel pierwszej w Polsce agencji fotograficznej.

Szczególną wartość ma również fotografia grupowa z lat 30. XX wieku, przedstawiająca pracowników kilku cukrowni – m.in. Izabelin (Glinojeck), Ciechanów, Mała Wieś, Ostrowite, Izdebno i Krasiniec. W centralnym miejscu zdjęcia widoczny jest Władysław Sowiński. Wszystkie fotografie i czasopisma należały do niego jako delegata Związku Zawodowego na wspomniane zjazdy. Pani Krystyna przekazała także zdjęcie dyplomu, który jej dziadek otrzymał w dniu imienin w 1933 roku.

Pierwsza Noc Muzeów w Izbie Pamięci Cukrownictwa

16 maja w Izbie Pamięci Cukrownictwa KGS S.A. w Częstocicach odbyła się pierwsza w historii Noc Muzeów – i od razu okazała się prawdziwym sukcesem! Przez kilka wieczornych godzin nasza Izba tętniła życiem, a odwiedzający mogli zanurzyć się w historię cukrownictwa, która niejednego zaskoczyła swoją różnorodnością i bogactwem.

Wieczór rozpoczął się o godzinie 17.00 wyjątkowym wykładem Waldemara Broćka, poświęconym dziejom cukrowni Częstocice w XIX i XX wieku. Prezentacja bogato ilustrowana archiwalnymi zdjęciami zabrała nas w podróż do czasów, gdy fabryka była sercem lokalnej społeczności – od imponujących zabudowań przemysłowych, przez osiedla robotnicze, aż po szkołę i szpital fabryczny.

W trakcie wydarzenia można było również obejrzeć archiwalne filmy Polskiej Kroniki Filmowej, ukazujące nie tylko codzienność cukrowni Częstocice i Gosławice, ale też barwne kampanie cukrownicze w Leśmierzu, Chełmży, Werbkowicach i Krasnymstawie. Te unikatowe materiały pokazały, jak z buraka powstaje cukier – i to w klimacie dawnych lat.

Izba otworzyła dla zwiedzających wszystkie swoje wystawy, a pracownicy chętnie oprowadzali i dzielili się ciekawostkami z historii polskiego cukrownictwa. Wieczór urozmaiciły także liczne niespodzianki – rozlosowaliśmy książki i albumy, a najmłodsi goście wrócili do domów z gadżetami i uśmiechami.

Ostatni goście opuścili Izbę tuż przed godziną 22.00, ale emocje i wspomnienia zostały z nami na dłużej. Jeśli jeszcze nie odwiedziłeś naszej Izby Pamięci – serdecznie zapraszamy! Czeka tu na Ciebie mnóstwo historii, których nie znajdziesz w żadnym podręczniku.

Inżynierowie z wizytą w Izbie Pamięci Cukrownictwa

15 kwietnia 2025 roku Ostrowiec Świętokrzyski gościł grupę inżynierów zrzeszonych w Świętokrzyskiej Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa. W ramach objazdu studialnego poznawali najnowsze inwestycje budowlane w naszym mieście.

W programie znalazł się również przystanek w Częstocicach, gdzie odwiedzili Izbę Pamięci Cukrownictwa. Kustosz Waldemar Broćek przybliżył im bogatą historię miejscowej cukrowni. Goście mieli okazję obejrzeć zarówno wystawy stałe, jak i czasową ekspozycję, a także zajrzeć do świeżo odnowionego przyziemia budynku.