Zaproszenie na wystawę

Izba Pamięci Cukrownictwa Krajowej Grupy Spożywczej S.A. zaprasza na wystawę

"Cukier Krzepi. Z dziejów propagandy konsumpcji cukru w II Rzeczypospolitej". 

Wystawa będzie czynna od dnia 2 kwietnia (niedziela) 2023 roku.

Cukier krzepi -  pod takim hasłem, wymyślonym przez pisarza Melchiora Wańkowicza, reklamowano, a raczej propagowano spożywanie cukru w latach trzydziestych XX wieku. Działania te a także sposoby jakich się chwytano, aby wyprzeć sacharynę z rynku, pokazuje wystawa „Cukier krzepi. Propaganda konsumpcji cukru w II Rzeczypospolitej”, zorganizowana przez Izbę Pamięci Cukrownictwa w Częstocicach.

Już cztery lata po odzyskaniu przez Polską niepodległości na zorganizowanym w Warszawie zjeździe powołano wspólną reprezentację wszystkich cukrowni – Radę Naczelną Polskiego Przemysłu Cukrowniczego. Utworzono również Bank Cukrowniczy. Jednym z głównych zadań organizacji była nie tylko współpraca oraz integracja całej branży, ale także zachęcanie do kupowania wywarzanego przez nią produktu. Polskie cukrownie produkowały znacznie więcej niż wynosiło spożycie krajowe. Rozwiązanie tego problemu widziano w eksporcie cukru (jednak nieopłacalnym ze względu na niskie ceny światowe), a zwłaszcza przez zwiększenie konsumpcji krajowej. Akcję popularyzacji prowadzono poprzez wydawanie licznych broszur, plakatów, zamieszczanie ogłoszeń prasowych oraz udział w wystawach regionalnych.

W marcu 1930r. Komisja Propagandy Konsumpcji Cukru Rady Naczelnej powołała Biuro Propagandy z dyrektorem Melchiorem Wańkowiczem, autorem słynnego hasła „cukier krzepi”. Odtąd akcja propagandowa przybrała charakter totalny. Starano się dotrzeć do tzw. „ośrodków mózgowych” – autorytetów, których kuszono licznymi nagrodami, aby włączyli się w akcję reklamową. Zaangażowano w niej urzędników gminnych, nauczycieli, uczniów, sportowców, harcerzy, aktorów, członkinie koła gospodyń i organizacji ziemiańskich oraz inne organizacje społeczne.

W okresie 1930-1932 organizowano w Polsce liczne konkursy na plakaty, pocztówki, pogadanki i prelekcje. Starano się dotrzeć zarówno do ludności miejskiej jak i wiejskiej, odpowiednio dobierając reklamę dla sfer drobnomieszczańskich i inteligenckich, jak i robotników oraz włościan. Dużą rolę przywiązywano do reklamy prasowej, radiowej, kierowanej zwłaszcza do matek. Teksty na temat korzyści płynących ze spożywania cukru zamieszczano w kilkuset czasopismach o zasięgu ogólnopolskim i lokalnym. Reklamy z rysunkami, plakaty oraz karty pocztowe tworzyli znani polscy graficy. Starano się dotrzeć również do mniejszości narodowych, ludności żydowskiej, niemieckiej czy ukraińskiej. Hasła „cukier krzepi” umieszczano wszędzie: na budynkach dworcowych, wagonach, autobusach, trybunach sportowych oraz w miejscach licznych imprez sportowych.

Drugim zadaniem, które podjęła Komisja Propagandy było zwalczanie sacharyny, sztucznego słodzika (kilkaset razy słodszego od cukru), która przemycana do kraju zmniejszała zyski cukrowni. Aby zapobiegać przemytowi i nielegalnemu handlowi sacharyną zaangażowano pracowników samorządowych, nauczycieli, harcerzy, a także organy państwowe: Urzędy Skarbowe, Policję Państwową, Straż Graniczną i Korpus Ochrony Pogranicza.

Wystawa czynna będzie w IPC do końca 2023 roku, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8.30 do 13.30.